مهربان‌ترین‌های زمین سباستیائو سالگادو

در دوره ویدیویی «تاریخ هنر به زبان ساده» شما را با تاریخچه و چگونگی پیدایش هنر و همچنین میزان تأثیر آن بر تمدن‌های مختلف جهان آشنا خواهیم کرد. با شکل‌گیری نخستین اجتماعات انسانی، هنر به عنوان ابزاری مهم برای بیان اهداف گوناگونی همچون نمایش اقتدار حکومت‎ها و اعتقادات مذهبی مورد استفاده قرار می‎گرفت. با مطالعه هنرِ جوامع بشری می‎توان به اطلاعات دقیقی از نوع مذهب، نحوه زندگی مردم، چگونگی اداره کشور، قدرت حاکمان و نحوه برقراری روابط سیاسی و اجتماعی میان آنها دست یافت. در طول تاریخ انواع شاخه‎های هنری نظیر نقاشی، مجسمه‌سازی و معماری از دیرباز بر تمدن‎های باشکوهی همچون ایران باستان، سومریان، مصریان، بابلیان و همینطور امپراطوری‎‌های یونان و روم باستان تأثیر بسزایی گذاشتند و به بخشی از فرهنگ آن سرزمین تبدیل شدند. هنر در مصر باستان با تمدنی تقریبا سه هزار ساله از جایگاه و ارزش بالایی برخوردار بود. مصریان با تکیه بر اعتقادات مذهبی و زندگی پس از مرگ نقاشی‎هایی از خدایانی با بدن انسان و سر حیواناتی همچون شیر، شغال و تمساح را در اماکن عمومی و مذهبی به تصویر می‌کشیدند تا همواره از تأثیر نقش خدایان در زندگی آگاه باشند. اهرام ثلاثه مصر بهترین نمونه‎ تاریخی از هنر این سرزمین به حساب می‌آید و با شکوه و عظمت خود، جایگاه بالای معماری مصر باستان را به نمایش می‎گذارد. امپراطوری روم نیز همانند تمدن مصر ارزش فراوانی برای هنر قائل بود و آن را در عرصه‌ معماری و مجسمه‎سازی به حد کمال رسانید. رومیان باستان با استفاده از سازه‌های ویژه‌ای نظیر ستون‎های بلند و حکاکی شده، بناهای سنگی و آثار هنری ماندگاری را طراحی کردند و با رعایت تناسب و تقارن دقیق در طراحی ساختمان‌ها بر شکوه این بناهای عظیم افزودند. مجسمه‎سازی نیز از دیگر هنرهای رومیان باستان به شمار می‌رفت که به کمک سبک واقع‎گرایانه، امکان ساختن تندیس‌های مختلفی از حاکمان آن دوران را برای مجسمه‌سازان فراهم می‌نمود. در بیان نحوه شکل گیری سبک‎های متعدد هنری در اروپا می‎توان از فروپاشی امپراطوری روم و به دنبال آن پیدایش کشورهای مختلف به عنوان یکی از علل این مهم نام برد. پس از دوره قرون وسطی، اروپا شاهد سبک‎ها و جنبش‎های هنری متعددی بود که با در نظر داشتن ویژگی‎های خاص خود در برآوردن تفکراتی همچون روشنفکری، احیای شکوه تمدن گذشته و نگرش بر احساسات انسانی تلاش می‎کردند. به عنوان مثال گوتیک، باروک، رنسانس، کلاسیک، رمانتیسم، دادائیسم و اکسپرسیونیسم همگی از جمله سبک‎های هنری بودند که در برهه‎ای از زمان پیروان فراوانی را به سوی خود جذب کردند. از این بین دوره رنسانس را می‌توان یکی از بهترین دوران هنری در تاریخ هنر اروپا دانست که در آن هنرمندان با ارائه تکنیک‎های خاصی نظیر پرسپکتیو خطی، راه را برای فعالیت سایر سبک‎های هنری هموار نمودند. از جمله هنرمندان مشهور این دوره می‌توان به لئوناردو داوینچی و میکل‌آنژ اشاره کرد که تاکنون آثار فاخری در زمینه نقاشی و مجسمه‎سازی از آنها بر جای مانده است. به تدریج با پیشرفت جوامع و پیدایش اندیشه‏های نوین، آثار هنری از صرف بصری بودن فراتر رفته و غالباً با هدف انتقال مفاهیمی نظیر اعتراضات اجتماعی و سیاسی خلق می‌شدند. به عنوان مثال سبک اکسپرسیونیسم انتزاعی مفهوم را بر زیبایی شناختی اثر مقدم می‎دانست و با حذف موضوع و تأکید بر احساسات عمیق روحی به خلق آثار هنری می‎پرداخت. در پایان باید خاطر نشان کرد که بسیاری از هنرمندان در طول تاریخ همواره سعی داشته‌اند با حفظ ماهیت هنری آثارشان به انتقال موضوعات مختلفی همچون مسائل اجتماعی، سیاسی و مفاهیم ارزشی نیز بپردازند.

در دوره ویدیویی «مهربان‌ترین‌های زمین سباستیائو سالگادو» با زندگینامه این عکاس مشهور برزیلی آشنا شده و تصاویر ثبت شده توسط وی از وقایع و رخدادهای سرزمین‌های مختلف را با یکدیگر مرور خواهیم نمود. امروزه شاید کمتر کسی را می‌توان یافت که با اراده خویش بیشتر عمر خود را صرف کمک به دیگران، آگاهی بشریت از فجایع انسانی و همچنین حفظ و بقای محیط زیست نماید. افرادی که به هر نحوی می‌کوشند با به تصویر کشیدن صحنه‌هایی از فقر، جنگ، خشکسالی، نسل‌کشی و...همگان را برای بهبود وضعیت اسفناک حاکم در آن سرزمین‌ها به یاری بطلبند. سباستیائو سالگادو یکی از عکاسانی است که همه این ویژگی‌ها در آثار هنری‌اش دیده می‌شود. او هشتم فوریه سال 1944 در شهر Aimorés واقع در ایالت میناس جرایس برزیل به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی به سائوپائولو رفت و در آنجا مشغول به تحصیل در رشته اقتصاد شد و در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه سائوپولو فارغ‌التحصیل گردید. سباستیائو پس از اخذ مدرک دکترای اقتصاد به عنوان اقتصاددان در سازمان بین‌المللی قهوه شروع به فعالیت کرد و در طی مأموریت‌های متعدد کاری‌اش به کشورهای آفریقایی به هنر عکاسی علاقه‌مند گردید. این علاقه تا جایی پیش رفت که در سن سی سالگی شغلش را رها کرد و به فعالیت در حوزه عکاسی روی آورد. او در ابتدا با مؤسسات مختلفی همچون سیگما و گامای در پاریس همکاری نمود و به گردآوری عکس‌های خبری متعددی پرداخت. این عکاس توانمند طی سال‌های 1975 تا 1979 به 24 کشور در نقاط مختلف اروپا، آفریقا و آمریکای لاتین سفر کرد و گزارش‌های تصویری قابل توجهی را جمع‌آوری ‌نمود که این تصاویر بعدها در نخستین کتابش به نام «آمریکای دیگر» انتشار یافت. بیشتر آثار سالگادو بر روی موضوعات فقر، خشکسالی و ویرانگی‌های پس از جنگ متمرکز است و زندگی مهاجران نیز جزء جدانشدنی آثار وی به شمار می‌رود. در این میان تصاویری از جویندگان طلا در گودال جهنمی منطقه Serra Pelada برزیل، انفجار و آتش‌سوزی چاه‌های نفت کویت در سال 1991 توسط رژیم بعث عراق، کشتار عظیم قوم توتسی‌ها در رواندا و نسل‌کشی بی‌رحمانه مردم بوسنی و هرزگوین طی سال‌های 1992 تا 1995 را می‌توان جزء مهم‌ترین آثار وی قلمداد کرد که احساسات جهانیان را برانگیخت. در سال 1994 سباستیائو با همراهی همسرش، آژانس عکاسی خود را با نام Amazonas Images در پاریس تأسیس نمود و به عکاسی مستند اجتماعی به خصوص ثبت تصاویر از کارگران در کشورهای توسعه نیافته پرداخت. علاوه بر این در سال 2000 وی با همکاری سازمان ملل و یونیسف 90 پرتره از میلیون‌ها زن و کودک بی‌خانمان را به نمایش گذاشت، تصاویر مختلفی از آوارگانی که به ناچار وطن خود را ترک نموده و تنها راه نجات را در مهاجرت می‌دیدند. به سبب شجاعت و توانمندی غیرقابل وصف سباستیائو در حوزه عکاسی جوایز بین‌المللی متعددی به وی اعطا گردید و مجموعه آثار این عکاس برجسته برزیلی در کتاب‌هایی نظیر «ساحل: پایان راه»، «کارگران: باستان شناسی عصر صنعتی» و «مهاجرت: بشریت در مرحله تغییر» به چاپ رسید. در ادامه توجه شما عزیزان را به تماشای ویدیوهای این دوره دیدنی جلب می‌کنیم.

در مستند ویدیویی «زندگی و آثار فیودور داستایوسکی» مرور کوتاهی بر زندگینامه این نویسنده بزرگ و پرآوازه روسی خواهیم داشت. فیودور میخاییلوویچ داستایوسکی یکی از برجسته‌ترین نویسندگان قرن نوزدهم است که با خلق آثار بی‌نظیر و مشهوری همچون مردم فقیر، یادداشت‌های زیر زمینی، جنایت و مکافات و... به رمان نویسی شکل تازه و واقع گرایانه‌ای بخشید و متأثر از روزهای پرمشقت و دردناکش شاهکارهای ادبی‌ خارق‌العاده‌ای را خلق نمود. او در یازدهم نوامبر سال 1821 در شهر مسکو دیده به جهان گشود. فیودور با وجود پدری تندرو و مادری بیمار دوران کودکی سختی را سپری کرد و با تشدید شدن بیماری و مرگ مادرش در سال 1837 این رویه بیش از پیش ادامه داشت. وی پس از مرگ مادرش در دانشکده مهندسی نظامی سنت پترزبورگ پذیرفته شد و با درجه افسری از دانشکده نظامی فارغ‌التحصیل گردید. اما علاقه‌مندی و استعدادش در حوزه نویسندگی او را از ادامه خدمت در ارتش بازداشت و پس از ترجمه رمان غم انگیز اوژنی گرانده اثر اُنوره دو بالزاک فعالیت در حیطه رمان نویسی را آغاز نمود. این نویسنده چیره دست اولین رمان خود را تحت عنوان مردم فقیر در سال 1846 در حالی منتشر کرد که مورد استقبال پرشور منتقدین و عموم مردم قرار گرفت، به گونه‌ای که چندین منتقد ادبی نظیر نکراسف او را گوگول (نویسنده بزرگ روس) جدیدی در عرصه نویسندگی نام نهادند. چندی بعد نیروهای امنیتی داستایوسکی را به دلیل حضور در محافل روشنفکرانه سوسیالیستی دستگیر کرده و پس از تقلیل حکم صادره از سوی دادگاه نظامی، به چهار سال کار اجباری در اردوگاه سیبری محکوم شد، دوران بسیار سختی در زندگی وی که زمینه ساز خلق آثار برجسته‌ای همچون خاطرات خانه مردگان در سال 1862 گردید. فیودور متأثر از زندگی مردمان فقیر و مستمند، تجربه تلخ روزهای تبعید و وقایع غم انگیز پس از آن در دروان حیاتش، آثار جاودانه و رمان‌های بی‌نظیری را خلق نمود و به عنوان یک نویسنده بزرگ و مردمی مورد ستایش قرار گرفت. مضامین کتاب‌های وی اغلب شامل نظریات مذهبی، روانشناختی، فلسفی و جامعه شناسی به خصوص فضای حاکم بر روسیه در قرن نوزدهم بوده و به مسائلی همچون فقر، اخلاقیات و روحیات انسانی اشاره دارد. علاوه بر این داستایوسکی در ایجاد بسیاری از مکاتب فلسفی و انتقادی نظیر ادبیات مدرنیسم، اگزیستانسیالیسم نیز تأثیر گذار بوده است. از این نویسنده فقید آثار مشهور و منحصر به فردی به جای مانده است که از معروف‌ترین آنها می‌توان به رمان‌های بیچارگان، آزردگان، جنایت و مکافات، ابله و برادران کارامازوف اشاره کرد. در ادامه از شما هنردوستان عزیز دعوت می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با نوع تفکرات و زندگی پر فراز و نشیب این نویسنده شهیر روسی در تماشای ویدیوهای این دوره جذاب با ما همراه شوید.

در دوره ویدیویی «زندگی برترین عکاسان جهان» مروری بر زندگینامه دو عکاس مطرح دنیا یعنی انسل آدامز و ریچارد اودان خواهیم داشت. در تاریخ هنر عکاسی و در میان بسیاری از عکاسان مشهور دنیا نام برخی از افراد بسیار پررنگ‌تر از سایرین جلوه می‌کند و آثار بی‌نظیرشان همیشه زبانزد عام و خاص بوده است. عکاسان پرآوازه‌ای همچون آلفرد استیگلیتز، انسل آدامز، رابرت کاپا، هنری کارتیه برسون، یوسف کارش، ریچارد اَوِدان و... که با ثبت تصاویری خیره کننده و تأثیرگذار در طول دوران فعالیتشان نقش بسزایی را در گسترش و پیشرفت روزافزون هنر عکاسی ایفا نمودند. یکی از برجسته‌ترین این عکاسان انسل ایستون آدامز نام دارد. او در بیستم فوریه سال 1902 در شهر سانفرانسیسکو متولد شد. این عکاس شهیر در دورانی که بسیاری از همفکرانش در زمینه عکاسی از مسائلِ سیاسی و اجتماعی مشغول به فعالیت بودند به عکاسی از طبیعت و حیات وحش روی آورد. وی اعتقاد داشت که یک عکاس با در دست داشتن ابزار لازم و عنصر خلاقیت، توانایی به تصویر کشیدن عناصر مختلف در عکس را دارد. او با جمله معروف خود یعنی «عکاسی چیزی فراتر از یک رسانه برای ارتباط واقعی ایده‎هاست، عکاسی یک هنر خلاقانه است» در تغییر نگرش مردم به عکاسی و تبدیل آن به هنری فاخر تلاش فراوانی نمود. آدامز با انتشار کتاب‎های مختلفی نظیر «مقدمه‎ای بر عکاسی» به همراه تصاویری از آثار خود، به آموزش اصول و قواعد عکس‎برداری می‌پرداخت و به شرکت‎های فعال در زمینه عکاسی مشاوره می‎داد. خدمات انسل آدامز به جامعه هنری آمریکا به این مرحله ختم نشد و در سال 1940 بخش مربوط به عکاسی در موزه هنرهای مدرن نیویورک با همراهی وی راه اندازی گردید. البته در کارنامه هنری این انسان فرهیخته، تأسیس مدرسه‎ای در سانفرانسیسکو نیز دیده می‎شود که با تکیه بر تدریس تکنیک‎های حرفه‎ای عکاسی، در راستای پرورش عکاسان جوان قدم بر می‎داشت. این عکاس برجسته پس از نیم قرن فعالیت در حوزه عکاسی سرانجام در تاریخ 22 آوریل 1984 در شهر مونته‌ری واقع در ایالت کالیفرنیا درگذشت. یکی دیگر از عکاسان مطرح جهان که به عنوان نابغه‎ای در زمینه عکاسی مد و پرتره شناخته می‎شود، ریچارد اودان نام دارد. وی در 15 می 1923 در شهر نیویورک به دنیا آمد و از همان دوران کودکی و متأثر از شغل خانواده‌اش در زمینه طراحی لباس، به سبک عکاسی مد علاقه‌مند گردید. این عکاس پرآوازه در ایجاد کنتراست شدید بین رنگ‎های سفید و سیاه عکس تبحر خاصی داشت و با انعکاس احساسات عمیق و واقعی افراد به شهرت فراوانی دست یافت. وی در تبدیل هنر به تجارت تلاش بسیاری نمود و عکس‎برداری از صنعت مد را تجلی از هنر می‎دانست. در دوران فعالیت اودان، همکاری با مجلات مختلفی در زمینه مد نیز به چشم می‎خورد که از معروف‎ترین آنها می‎توان به مجلات ووگ و هارپرز بازار اشاره کرد. این عکاس فقید همواره می‌کوشید تا احساس غم، نگرانی و شادی را به بهترین شکل ممکن در عکس‌هایش بگنجاند و همه جزئیات را به زیبایی هر چه تمام‌تر به تصویر بکشد. در ادامه توجه شما را به تماشای ویدیوهای این دوره جذاب جلب می‌کنیم.