بزرگترین انفجارهای منظومه شمسی
تعداد ویدئوها: 5
اگر به فضا علاقمند هستید، حتماً این مجموعه ویدئو برایتان جالب و آموزنده خواهد بود. شاید شما هم مانند ما تصور کنید خورشید ستاره ای آرام، نورانی و گرم است که زمین را روشن می کند و گرما می بخشد. اما این تمام ماجرا نیست، خورشید در درون خود فعل و انفعالات و انفجارهایی را تجربه می کند که بر باقی سیارات منظومه شمسی بسیار اثرگذارند. اگر برای شما هم جالب است بدانید که زهره تا امروز سپر بلای ما در برابر خورشید بوده، این دوره را ببینید.
تلسکوپ هابل-جهان در حرکت
تعداد ویدئوها: 4
در مستند ویدیویی «تلسکوپ هابل-جهان درحرکت» با بزرگترین دستاورد بشر که نقش مهمی در پیشرفت دانش نجوم داشته است، آشنا میشوید. همه ما در آموختههای مدرسه یا کارتونهای دوران کودکی با نام گالیله آشنا شدهایم. گالیله یکی از مهمترین دانشمندان تاریخ است که در طول حیات خود اکتشافات متعددی را رقم زد. او علاقه شدیدی به دنیای رمزآلود کهکشانها داشت و اولین فردی بود که با استفاده از تلسکوپ به مطالعه آسمانها پرداخت. گالیله 4 قمر بزرگ سیاره مشتری را کشف کرد و نامشان را قمرهای گالیله نهاد. قرنها بعد دانشمند آمریکایی «ادوین هابل» با ابداع «ستارهشناسی فرا کهکشانی» نام خود را در تاریخ علم نجوم به جاودانگی رساند. تحقیقات وی در راستای کشف حقایقی بود که منجمان سالها پاسخی برای آن نیافته بودند. هابل پس از مطالعات بسیار رسالهای در خصوص سحابیها تألیف کرد؛ سپس تحقیقات خود را با استفاده از بزرگترین تلسکوپ جهان دربارهی جزییات کهکشانها ادامه داد. به گفته هابل همانطور که ستارهها با یکدیگر فرق دارند، کهکشانها نیز متفاوتاند. برخی مثل کهکشان راه شیری مارپیچ و برخی دیگر به توپ بیسبال یا تخممرغ شباهت دارند. مطالعه روی چهلوشش کهکشان نشان داد که آنها در حال حرکت و دور شدن از زمین هستند. هابل کشف کرد که هرقدر کهکشانی از زمین دورتر باشد سرعتش بیشتر است. این قانون علمی «قانون هابل» نامیده شد که تحولی چشمگیر در ستارهشناسی و درک ما از عالم هستی پدید آورد. منجمان بهپاس احترام و قدردانی از خدمات این اخترشناس مشهور، اولین تلسکوپ فضایی تاریخ را به یاد او «هابل» نامیدند. در این مستند جذاب به شرح کامل تلسکوپی که انقلاب بزرگی در ستارهشناسی و نجوم محسوب میشد، خواهیم پرداخت.
سفری میان ستارگان
تعداد ویدئوها: 2
در مستند ویدیویی «سفری میان ستارگان» به مرزهای بیکران هستی پا میگذاریم و شمارا با جدیدترین دستاوردهای کیهانی آشنا خواهیم کرد. اگر تاریخ و سرگذشت انسان را موردمطالعه قرار دهیم متوجه مهاجرتهای گسترده نسل بشر در سراسر زمین خواهیم شد. این سفرهای بزرگ و دستهجمعی دلایل متعددی داشت که مهمترین آن دسترسی به منبع ارزشمند آب بود؛ اما خطر پایان این سرچشمه حیاتبخش از دیرباز تاکنون نگرانیهایی را ایجاد کرده است. بهگونهای که «استیون هاوکینگ» فیزیکدان سرشناس انگلستانی اعتقاد داشت که برای ادامه بقای نسل بشر باید سفرهای کهکشانی را آغاز نمود. شاید تصور عزیمت به سیارهای دیگر دشوار به نظر برسد اما چندان دور از دسترس نیست؛ بخصوص زمانی که گسترش دانش بشر در فضا و کشف ستارگان سهگانه «آلفا قنطورس» انگیزه صعود را چند برابر کرد؛ زیرا در این مجموعه که بهعنوان چهارمین ستاره پرنور آسمان شناخته میشوند امکان پیشرفت حیات وجود دارد. درواقع آلفا قنطورس میان تمام سیاراتی که دارای شرایط میزبانی از بشر هستند نزدیکترین ستاره به شمار میرود؛ اما بزرگترین مشکل، بعد مسافت در سفرهای کیهانی است که با در نظر گرفتن سرعت فضاپیماهای امروزی میسر نیست. همین امر دانشمندان را واداشت تا در جستجوی چارهای برای سوخت فضاپیماها باشند. سرانجام پس از آزمایش مدلهای شیمیایی و پلاسمایی نظریه جنجالی همجوشی سوخت هستهای «پادماده» مطرح گردید. بهرهگیری از قدرت بینظیر پادماده میتواند زمان سفر به آلفا قنطورس را به شش سال برساند؛ اما تولید آن مستلزم آزمایشگاههای بزرگ و مجهز همچنین صدها میلیارد دلار هزینه است که مقرونبهصرفه نخواهد بود. ستارهشناسان در راستای حل مشکل، نظریه دیگری مبنی بر استخراج پادمادههای فضایی مطرح کردند. آنها معتقدند سوخت کمیاب پادماده، مقدار ناچیزی دارد و تنها از سیاهچالههای فضایی نشأت میگیرد. بااینحال روزانه مقدار قابلملاحظهای از آن وارد منظومه شمسی شده که با نصب تجهیزات مخصوص قابلبرداشت است. اگر بتوانیم از پادماده موجود در فضا بهره ببریم سرعت فضاپیماها تا یکمیلیون کیلومتر در ساعت افزایش خواهد یافت. این سرعت باورنکردنی شاید مدتزمان سفر را کاهش دهد اما به مخاطرات آن میافزاید. برای مثال کوچکترین ذرات گردوغبار میتواند مهلکترین ضربات را به سفینه وارد و موجب انهدام کلی شود؛ اما این مشکل نیز راهکار هوشمندانهای دارد که شما را به تماشای آن در ادامه دوره دعوت مینماییم.
سیارههای جهنمی
تعداد ویدئوها: 11
در جهانی که میلیاردها کهکشان و تریلیونها ستاره وجود دارد، تحقیقات علمی در صدد اثبات وجود موجوداتی در خارج از کره زمین هستند. اما آیا زندگی خارج از زمین وجود دارد؟ در این دوره به کشف پاسخ این پرسش و بسیاری سؤالات دیگر پرداختهایم. در این مجموعه ویدئو سفری مجازی نیز با با تلسکوپ فضایی اسپیتزر خواهیم داشت و سری به سیارات دیگر منظومه شمسی میزنیم. با ما همراه شوید.
طوفان های آتشین کیهانی
تعداد ویدئوها: 12
در مستند ویدیویی «طوفان های آتشین کیهانی» سفر شگفتانگیزی به دنیای کهکشانها، سیارات مغناطیسی و ستارگان درخشنده خواهیم داشت. کیهان؛ مجموعهای متشکل از میلیاردها کهکشان، ستاره، طوفانهای کُشنده و سیارات جهنمی، محل جایگیری منظومه شمسی ما است. واژه «کیهان» با طبیعت، جهان و گیتی به یک معنا بوده و بر وجود حیات و زندگی در آن دلالت دارد. پیشازاین تصور میشد جای زمین میان منظومه شمسی محفوظ باشد و هیچ عاملی بهغیراز خورشید آن را نکند؛ اما با پیشرفت علم نجوم و کشف تلسکوپ هابل ستارهشناسان دریافتند که پدیدههای بسیار خطرناکتری نیز وجود دارند. یکی از این عوامل تهدیدکننده طوفانها و شرارههای ستارهای هستند زیرا امواج ساطعشده از آنها چندین برابر فورانهای خورشیدی مرگبار است. درواقع این اجرام با آزادسازی امواج رادیویی حرارت مادونقرمز، نور فرابنفش و اشعه ایکس آثار بسیار مخربی در زمین به وجود میآورند. علاوه بر موارد ذکرشده پدیده مخوف دیگری بانام «ستارههای مغناطیسی» یا «مغنااخترها» در کیهان کشفشدهاند که مغناطیسیترین عنصر عالم به شمار میروند. این اجسام بسیار کوچکتر از زمین هستند اما جرم آنها هزاران بار فراتر از خورشید تخمین زده میشود. اگر گمان میکنید این پدیدهها به زمین آسیب خواهند زد سخت در اشتباهید زیرا حتی قویترین تلسکوپها نیز توانایی مشاهده آنها را ندارند. منجمان تنها پس از انتشار شرارههای مرگبارشان از وجود این اجرام مغناطیسی آگاه میشوند. بااینحال پدیده شناختهشدهای از منظومه شمسی، حیات زمین را تهدید میکند که برای آشنایی با آن تماشای ادامه مستند را از دست ندهید.
منظومه شمسی
تعداد ویدئوها: 11
در مستند ویدیویی «منظومه شمسی» قصد داریم شمارا با حوادث گذشته و آینده سامانه خورشیدی آشناسازیم. «منظومه شمسی» در بازوی راست «راه شیری» یکی از میلیونها کهکشان هستی قرار دارد. این سامانه از ۸ سیاره گازی، سنگی و یک ستاره در مرکز تشکیلشده است. زمین تنها سیاره قابل سکونت بشر در فاصلهی ۱۴۹٬۶۰۰٬۰۰۰ متری خورشید بین دو سیاره مریخ و زهره جای دارد. با نگاهی عمیق به منظومه شمسی درمییابید که سیارات با آراستگی بینظیری در حال گردش به دور خورشید هستند؛ اما اوضاع همیشه اینگونه آرام و منظم نبود. تحقیقات نشان میدهد پیدایش کهکشانها که با تولد ستارهای آغاز میگردد همواره محیط خشمگینی را در منظومه برقرار میسازد. درواقع این آشفتگی به خاطر اجرام بیشماری است که همراه ستاره ایجاد میشوند؛ اما سرانجام پس از برخوردهای سهمگین، سیارات بزرگتر پیروز شده و در مدارهای جدید خود مستقر میگردند. گمانهزنیها حاکی از آن است که منظومه شمسی نیز در ابتدا از ۱۰۰ سیاره کوچک و بزرگ تشکیلشده بود. طی تصادفهایی که میلیاردها سال پیش صورت پذیرفت بسیاری از آنها خُرد و یا در پوسته سیاره بزرگتر جذب شدند. زمین نیز از این برخوردها در اَمان نبود بهطوریکه تا مدتها اثری از حیات در آن به چشم نمیخورد؛ اما همین زدوخوردها بودند که پس از خارج ساختن اورانوس و نپتون، آب را به جو زمین وارد کردند. از طرفی فاصله مناسب زمین و خورشید باعث شد تا آب یخ نزند یا به بخار تبدیل نگردد. نتیجه تمام این سازگاریها آرامشی است که اکنون در زمین مشاهده میکنید؛ اما مطالعات ثابت نمود این آسایش در پی بزرگ شدن خورشید جای خود را به جهنمی آتشین دهد. درواقع ۵ میلیارد سال آینده خورشید آنقدر منبسط میشود که زمین و سیارات اطرافش را میبلعد. این انبساط بهگونهای پیشبینیشده که حتی خورشید نیز متلاشی و به جسم سفید بینوری تبدیل میگردد. همین امر دانشمندان را به فکر انداخت تا در جستجوی منظومهای جدید و سیارهای مشابه زمین برای ادامه حیات باشند. ازاینرو در سال ۲۰۰۹ ناسا تلسکوپ فضایی خود را جهت تحقیقات گسترده به فضا پرتاب کرد. این کاوشگر ناسا مأموریت دارد تا علاوه بر یافتن سیارات مشابه، جو آنها را جهت ادامه حیات مورد آزمایش قرار دهد. تاکنون نتایج شگفتانگیزی توسط این فضاپیما به ثبت رسیده است اگر به این سفر کیهانی علاقهمندید تماشای ادامه ویدیو را از دست ندهید.
زندگی در جهان های موازی
تعداد ویدئوها: 5
آیا کهکشان برای ما خلق شده است؟ نظم خلقت به گونهای است که حیات ما را در آن امکانپذیر میکند. با ما همراه باشید.
ستارههای منفجر شونده
تعداد ویدئوها: 1
در دوره ویدیویی «ستارههای منفجر شونده» قصد داریم امواجِ سهمگینترین پدیدههای کیهانی را بررسی کنیم. یکی از مهمترین اقدامات سازمان ناسا که در سال 2008 به وقوع پیوست ارسال تلسکوپ فضایی پرتوگاما «فرمی» بود. این ماهواره پس از قرارگیری در مدار زمین مأموریت خود را آغاز و اسرار نادیدهی ستارگان کهکشانی را نمایان ساخت. طی سالها بررسی و جمعآوری اشعههای فضایی، ناگهان تلألؤ شوکه کنندهی یک ستاره در حال مرگ مخابره شد. این اتفاق که در سال 2013 رخ داد از پیدایش مرگبارترین پدیده فضایی یعنی یک سیاهچاله جدید خبر میداد. سیاهچالهها ناحیهای شگفتانگیز فضا-زمان هستند که حتی نور نیز توان گریز از میدان گرانش آنها را ندارد؛ تا مدتها اطلاعات بنیادی این پدیده شگفتانگیز در دسترس نبود اما تلسکوپ فرمی ساختار رمزآلودشان را فاش کرد. ادامه مستند این کشفیات را که دریچه جدیدی در گسترش دانش فضایی بود را برایتان به تصویر خواهد کشید.
جهان هستی - مشتری
تعداد ویدئوها: 9
در مستند فرازمینی «جهان هستی – مشتری» سفری هیجانانگیز به منظومه شمسی جهت بررسی عوامل مؤثر بر شکلگیری حیات خواهیم داشت. یکی از بزرگترین سیارات منظومه شمسی «مشتری» است که این مستند سعی دارد به شرح چگونگی تشکیل و تأثیرات نتیجهبخش این منجی بپردازد. مشتری با نامهای بِرجیس، اورمزد، زاوش یا هُرمُز اولین سیارهای بود که پس از شکلگیری خورشید در منظومه شمسی به وجود آمد. این غول آسمانی که بین سیارات سنگی و گازی قرارگرفته است با اختلاف چشمگیر بزرگترین آنها محسوب میشود. اگر به آسمان بنگرید این سیاره آتشین یکی از درخشانترین اجسامی است که پس از خورشید، ماه و ناهید به چشم میخورد. درحالحاضر بیشترین جاذبه در میان ۸ سیاره منظومه شمسی، متعلق به مشتری است؛ زیرا هرقدر جرم افزایش یابد، گرانش و فشار نیز بیشتر خواهد شد. این جاذبه، مانع بزرگی در پی بردن به رازهای شکلگیری منظومهمان در سطح مشتری محسوب میگردد؛ زیرا قدرت کِشش زیاد، باعث جذب آب و مایعات معلق در فضا و افزایش دمای مشتری شده است. بهطوریکه کاوشگر ارسالشده به این سیاره، چند دقیقه پس از ورود به جو مشتری به بخار تبدیل گشت. همین امر محققان را واداشت تا با شبیهسازی فرآیند شکلگیری مشتری بر چگونگی تشکیل حیات نیز پی ببرند. موضوعی که دانشمندان در مراکز تحقیقاتی خود به آن دست یافتند تأثیر غیرقابلچشمپوشی سیاره آتشین مشتری بود؛ زیرا این سیاره علاوه بر آمادهسازی شرایط پیدایش سیارهمان، همواره مانند محافظی در برابر برخوردهای کیهانی عمل میکرد. بهگونهای که قرنها شاهد مناظر آرامی در زمین هستیم و آثار برخوردهای پیشین نیز محو گشته است؛ اما پیشبینی میشود طی ۵ میلیارد سال آینده این آرامش با فروپاشی خورشید، به جهنمی آتشین تبدیل گردد. حال به نظر شما سیارهای که بیشترین تأثیر را بر شکلگیری حال، گذشته و آیندهمان داشته است به چه سرنوشتی دچار میشود؟ با تماشای این دوره کیهانی به آینده پیشروی این سیاره و عاقبت زمین پی خواهید برد.
جهان هستی - آغاز جهان
تعداد ویدئوها: 11
حیات سرشار از شگفتی است! وقتی به جهان و آسمان شب نگاه میکنیم، مناظر خیرهکنندهای میبینیم، اما آیا تا به حال فکر کردهاید جهان چگونه آغاز شد؟ در اولین ثانیه حیات جهان چه اتفاقی رخ داد؟ در این دوره میخواهیم با کمک ماشینهای زمانی که توسط اخترشناسان ساخته شده، به لحظه شگفتانگیز آغاز جهان سفر کنیم. در این دوره شما با بیگ بنگ، زمان پلانک و مفاهیمی که به درک شما از آغاز هستی کمک میکند، آشنا خواهید شد.
جهان هستی - ستاره ها
تعداد ویدئوها: 9
در این دوره با دنیای شگفتانگیز ستارهها، نحوه قرارگیری آنها و ارتباطشان بیشتر آشنا خواهید شد.
جهان هستی - انفجار بزرگ
تعداد ویدئوها: 9
جهاني كه ما ميشناسيم حدود 14 ميليارد سال قبل، در اثر يک انفجار بزرگ به نام «بيگ بنگ» آغاز شد. پیش از آن، همه جهان در داخل ذرهای قرار داشت كه هزاران برابر كوچکتر از نوک يک سوزن بود. رازهای گذشته، حال و آینده ما درون لحظه این انفجار قفل شده است، برای باز کردن این قفل و کشف رازهای بیگ بنگ، در این دوره با ما همرا شوید تا سفری به بیرون از منظومه شمسی و کهکشان خودمان داشته باشیم.