احیای ماموت‌ها

مستند ویدیویی «آخرین انقراض بزرگ» به تجزیه‌وتحلیل دلایل نابودی بزرگ‌ترین پستانداران روی زمین خواهد پرداخت. حدود 13000 سال پیش گونه‌های عظیم‌الجثه جانوری شامل ماموت‌ها و گربه‌‌سانان دندان خنجری به‌صورت ناگهانی از روی زمین محو شدند. علت انقراض 35 گونه قدرتمند از پستانداران که هزاران سال در سرزمین‌های آمریکای شمالی حکمرانی می‌کردند تاکنون مشخص نشده است. شواهد موجود، تغییرات شدید آب‌و‌هوایی در واپسین روزهای حیاتشان را نشان می‌دهد اما افت ناگهانی دما نمی‌تواند دلیل قانع‌کننده‌ای برای زوال آن‌ها باشد؛ زیرا این پستانداران غول‌پیکر تجربه سازگاری با چنین شرایط جوی نامناسبی را داشتند؛ بنابراین فرضیه بحران آب‌و‌هوایی نادرست قلمداد شد و نگاه‌ها به سمت کشفیات رودخانه «آریزونا» رفت. زمین‌شناسان در لایه‌ای از دیواره این رود که به دوره ماموت‌ها مربوط است ابزار و لوازم پیشرفته شکار یافتند. این مدارک، شکار حیوانات را اثبات می‌کرد اما برای انقراض نسل میلیون‌ها پستاندار در سراسر قاره امری غیرطبیعی به نظر می‌رسید. دیری نپایید که صحبت از عاملان فرازمینی به میان آمد و مطابق انتظار با مخالفت‌های بسیاری روبرو شد؛ زیرا در هیچ نقطه‌ای از زمین اثر چنین حادثه‌ای به چشم نمی‌خورد. تحقیقات ادامه داشت تا اینکه رسوبات باقی‌مانده در لایه معروف رود آریزونا جنجال تازه‌ای به راه انداخت. مقدار قابل‌ملاحظه‌ای «ایریدیم» در بستر رودخانه کشف شد و به فرضیه برخورد اجرام آسمانی جان تازه‌ای بخشید؛ چراکه این عنصر فلزی از خانواده پلاتین است و برخلاف کره زمین، در اجرام آسمانی به‌وفور یافت می‌شود. مقدار ایریدیم پیداشده در مقایسه با میزان آن در انقراض دایناسورها ناچیز بود و این تفاوت به نظریه برخورد شهاب‌سنگ دامن می‌زد. عده‌ای از دانشمندان نیز دلایل ساده‌تری همچون بارش‌های شهابی را علت اصلی این کشف برشمردند؛ اما نشانه‌های کیهانی یکی پس از دیگری زمزمه‌ برخورد اجرام آسمانی را به زبان‌ها می‌آورد. این بار نوبت الماس‌های متقارن مکعبی بود، در ساختار کربنی رسوبات آریزونا مقدار زیادی نانو الماس‌های شش‌ضلعی کشف شد. نوع چهارضلعی این سنگ‌های قیمتی در زمین نیز تشکیل می‌شوند اما مدل یافت‌شده مختص پدیده‌های آسمانی بود. مجدداً نظریه اجرام کهکشانی با فرضیه برخورد شهاب‌سنگ در قطب، جدیت بیشتری به خود گرفت. از سوی دیگر یخچال‌های طبیعی گرینلند همانند کتابخانه‌ای بزرگ اطلاعات بیش از 450.000 سال پیش را در خود جای‌داده‌اند؛ اگر فرض کنیم که شهاب‌سنگ در قطب فرود آمده باشد یقیناً آثار آن درون برف‌ها مدفون و از چشم‌ها مخفی‌شده است. سرانجام دانشمندان عملیات دشوار تفحص یخ‌های گرینلند را آغاز و پس از تلاش شبانه‌روزی با نتایج چشمگیری مواجه شدند. به نظر شما آیا بررسی‌ها می‌تواند تئوری برخورد را تأیید کند؟ جهت اطلاع از واقعیت آخرین انقراض تماشای این دوره هیجان‌انگیز را از دست ندهید.

در دوره ویدیویی «احیای ماموت‌ها» به بررسی جنجالی‌ترین پروژه ژنتیکی جهان خواهیم پرداخت. یکی از مرموز‌ترین و تخصصی‌ترین فعالیت‌های علم ژنتیک «لقاح مصنوعی» است که در سراسر‌ جهان مخالفان بسیاری دارد. برخلاف تمام اعتراض‌ها، این فرایند مهم‌ترین فعالیت اقتصادی کره جنوبی به شمار می‌رود. متخصصان کره‌ای هنگام لقاح مصنوعی هسته تخمک را با ژن دلخواه تعویض و با واردکردن شوک، تکثیر سلولی را آغاز می‌کنند؛ سرانجام نطفه باردار داخل رحم قرار گرفته و پس از گذشت زمان معین، موجود اصلاح‌شده به دنیا خواهد آمد. آزمایشگاه‌های متعددی در کشور کره وجود دارند که با انجام این فعالیت‌ها به دنبال اصلاح ژن حیوانات خانگی و صنعتی هستند؛ اما یکی از این مراکز زیرزمینی با تلاش شبانه‌روزی در حال تحقیق و پژوهش جهت احیای ماموت‌های ماقبل تاریخ است. اتفاقی دور از تصور که تنها با یافتن یک سلول زنده از ماموت‌ها به حقیقت خواهد پیوست. پژوهشگران به‌منظور یافتن سلول زنده، از تاجران عاج کمک می‌گیرند زیرا آن‌ها در سراسر سیبری به دنبال این کالای ارزشمند هستند. جستجوگران، گوشت‌های مدفون در برف را جهت بررسی‌های علمی به آزمایشگاه‌های کره جنوبی ارسال می‌کنند. محققان این آزمایشگاه امیدوارند در بافت‌های یخ‌زده، سلول زنده‌ای بیابند و از آن برای احیای نسل ماموت‌ها استفاده کنند. این دستاورد دانشمندان می‌تواند انقلابی عظیم در علم ژنتیک باشد که کاربردهای فراوانی در پزشکی و احیای سلول‌های بنیادین خواهد داشت؛ اما بازگشت این حیوان منقرض‌شده تنها به موفقیت‌های پزشکی محدود نمی‌شود بلکه با چالش‌های جهانی نیز همراه است. به نظر شما آیا کره زمین در قرن بیست و یکم آمادگی بازگشت ماموت‌ها را دارد؟ در ادامه دوره با ما همراه باشید تا عواقب احیای نسل موجودات ماقبل تاریخ را بررسی کنیم.

در مستند تاریخی «جنگ دایناسورها» سفری اسرارآمیز به عصر تکامل دایناسورها خواهیم داشت. دایناسورها، عظیم‌ترین موجوداتی که زمین تا امروز به خود دیده است، بیش از ۱۶۵ میلیون سال بر سیاره‌مان حکمرانی کردند؛ اما وقوع حادثه‌ای فرازمینی در دوران کرتاسه آن‌ها را به کام مرگ کشاند. یکی از دایناسورهای گیاهخوار این عصر «ساروپوزیدون‌ها» بودند که با ۲۷ متر طول و ارتفاع ۲۰ متر، جز بزرگ‌ترین موجودات محسوب می‌شدند. آن‌ها برای یافتن چراگاه مناسب به‌صورت دسته‌جمعی حرکت و در بین راه تخم‌گذاری می‌کردند. هر دایناسور ماده پس از تولید حدود ۵۰۰ تخم، آن‌ها را رها و همراه دیگر ساروپوزیدون‌ها مهاجرت می‌نمود. با این اوصاف تصور می‌شد که تعداد آن‌ها بی‌شمار باشند اما این‌گونه نبود. به‌محض تولد ساروپوزیدون‌ها‌ بسیاری از آن‌ها توسط گوشت‌خواران شکار می‌شدند؛ حتی ساروپوزیدون‌های جوان نجات‌یافته در جنگل‌ها از گزند خون‌خواران درنده مصون نبودند. آن‌ها برخلاف سایر دایناسورها اکثر فعالیت خود را تنها بر اساس غریزه‌ انجام می‌دادند؛ به‌طوری‌که روزانه با مصرف یک‌تن گیاه و تلاش برای بزرگ نمودن جثه‌شان، خود را از حمله شکارچیان در امان می‌داشتند. بزرگ‌ترین شکارچی ساروپوزیدون‌ها موجوداتی باهوش و قدرتمند به ‌نام «تیرانوسوروس‌ها» بودند که در عامیانه به تی‌رکس نیز معروف هستند. تی‌رکس‌ها درنتیجه‌ی سال‌ها تکامل به قدرت بدنی فوق‌العاده و هوشی باورنکردنی دست‌یافته بودند؛ به‌طوری‌که توانایی تجزیه‌وتحلیل سه‌بعدی محیط را داشتند. دانشمندان به‌تازگی دریافتند تی‌رکس با داشتن ۶۰ دندان‌تیز، قوی‌ترین آرواره را در بین گوشت‌خواران تمام دوران داشته است. آن‌ها که سلطان دایناسورها نیز شناخته‌شده‌اند، با هفت تن وزن و ۱۲ متر ارتفاع یکی از بزرگ‌ترین و قدرتمندترین شکارچیان تاریخ هستند. اگرچه هیچ موجودی توان مقابله و شکار تی‌رکس‌ها را نداشت؛ اما در غیاب تی‌رکس والد، فرزندان آن کاملاً ضعیف و بی‌دفاع بودند. بچه تی‌رکس‌ها شکار لذیذی برای «کتزلکوآتلوس‌ها» بزرگ‌ترین جاندار پرنده‌ محسوب می‌شدند. این پرنده غول‌آسا با چشمانی ۵ برابر تیزتر از انسان و بال‌های ۱۳ متری بر فراز آسمان پرواز و به شکار می‌پرداخت. تماشای این موجودات عظیم‌الجثه در دوران کرتاسه نمایانگر نقطه عطفی در تکامل است که تنها به این چندگونه ختم نمی‌شود. برای آشنایی با سایر دایناسورهای دوران کرتاسه تماشای این دوره شگفت‌انگیز را به شما پیشنهاد می‌کنیم.